Lastik hakkında bilmeniz gereken herşey

Arazi lastikleri özellikle asfalt kaplı olmayan yollar için özel olarak tasarlanmış lastiklerdir. Bu lastikler çamurlu ve kumlu arazi tutuşunu sağlayan dişli bir sırt desenine sahiptir. Arazi ve SUV araçlarına dişli lastikler takılır.

Asimetrik lastik simetrik olmayan sırt yapısını ifade eder. Asimetrik lastikte merkez bölgesine göre noktasal ya da çizgizel olarak simetrik omayan bir sırt yapısı mevcuttur. İç ve dış kısımlar birbirinden farklı bir yapıdadır. Asimetrik lastikler aracın her iki tarafına da monte edilebilirler. Ayrıca lastiklerin desen gürültüsü ve dizaynından ötürü bir çok farklı lastik asimetrik desende üretilir. Asimetrik desenler için lastik montaj bilgisi ayrıca sağlanır.

Ayak izi veya sırt yüzeyi lastiğin yol ile doğrudan temas eden kısmıdır. vulkanizasyon işlemiyapılarak lastik karkasına yapıştırılır. Frenleme ve çekiş gücü ayak izi vasıtasıyla araçtan yola aktarılır.

Ayak izinde lastik sırtının bileşenleri (sırt blokları, oluklar ve kanallar) yer alır. Sırt blokları pozitif kısım, sırt olukları ise negatif kısım olarak adlandırılır. Ayak izi, kullanım alanına göre ciddi farklılık gösterir (arazi, kara yolu, yarış lastikleri). Yaz ve kış lastikleri arasında da bir takım farklar vardır. Alman yasalarına göre (Karayolu Trafik Yönetmeliği veya StVO), sadece bir desene sahip olan lastikler karayollarına çıkabilir.

Yüksek hızlarda lastikler çok büyük merkezi kuvvetler yaratır. Lastikte birkaç gramlık küçük bir hata bile bu büyüklüğün defalarca katlanmasına sebep olur. Bu dengesizlik lastiklere ve süspansiyona baskı yapar. Bu tür bir ağırlık problemi lastik bayilerinde test edilerek tespit edilebilir, karşısına küçük ağırlıklar eklenerek dengelenir. Lastik janta her yerleştirildiğinde balans ayarı yapılmalıdır.

Lastik çivilerinin kullanımı, İskandinavya'da 2014 yılından beri yeni yönetmeliklere tabidir. Lastiklerin yük endeksine göre üç kategoriye ayrılabilmesi için çok sayıda granit plakanın 100 km/s hızda çivili lastiklerle 400 kez denenmesi gerekir. Her test sürüşünden önce ve sonra plakalar ölçülür ve aşınma miktarları kontrol edilir. Test sonuçları önceden belirlenen eşik değerleri arasında olduğu takdirde lastikler onaylanır. Yasal düzenlemeler, çivilerin yollarda aşırı aşınmaya sebep olmasını engellemeye çalışır. Bu lastikler daha katı sırt tasarımları ve hepsinden önemlisi çivileri ile dikkat çeker. Aşırı derecede düşük sıcaklıklarda ve buz ve karla kaplı yollarda bu lastikler maksimum kavrama sunar. Çivilerle ilgili yasal düzenlemeler oldukça katıdır: kırılma tehlikesine karşı çivilerin lastik sırtından 1.2 mm'den fazla taşmaması ve 1.2 gramdan ağır olmaması gerekir.

Alp sembolü kış lastiklerini UNECE yönetmeliklerine (AB ve diğer farklı ülkelerde geçerli) ve ABD ve Kanada'nın lastik yönetmeliklerine göre tanımlar. Bu kış lastiklerinin kar performansı objektif testlerle kanıtlanmalı ve belirtilen sınırları karşılamalı veya aşmalıdır. Bu lastikler karda, buzlu yollarda ve genel olarak düşük sıcaklıklarda güvenlik ve kontrol bakımından yüksek performans gösterir.

Sırt yüzeyinden sırt aşınma göstergelerinin bulunduğu ana kanalların altına kadar olan mesafedir. Genellikle milimetre cinsinden belirtilir.

Simetrik sırt desenli standart lastiklerde, lastiğin janta hangi tarafından takıldığı ve hangi konumda araca takıldığı önemli değildir. Buna rağmen bazı lastik üreticileri, ıslak yol tutuşunu geliştirmek ve gürültüyü en aza indirmek üzere belirli dönüş yönü olan lastikler üretmeye başlamıştır. Dönüş yönü lastiğin yanağında bir ok işareti ile belirtilmiştir. Lastiğin bu tarafı dış tarafta olmalı ve lastik ideal lastik performansını yakalamak için ok yönünde dönmelidir. Halen belirli bir dönüş yönü olmayan asimetrik sırt desenli birçok lastik piyasada mevcuttur.

Dört Mevsim Lastik sınıflandırması yaz boyu yalnızca kuru ve ıslak yollarda ve kış koşullarında kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Yaz koşullarında kullanıma en uygun lastik çeşidi ve sırt deseni, teknik sebeplerden dolayı kar ve buzda iyi performans gösteremez. Dört mevsim lastiği bir ara çözüm olup ne mükemmel bir yaz lastiği ne de mükemmel bir kış lastiğidir. Dört mevsim lastikleri de kış lastikleri gibi çamur ve kar işaretleri taşır, ancak sıklıkla kar işareti taşımaz. Göstermesi gereken yaz performansından dolayı, kış performansı genellikle bir kış lastiğine oranla zayıftır.

DOT sembolü lastik üreticisinin ABD Ulaştırma Bakanlığı lastik güvenlik standartlarına uygunluğunu belgeler. DOT seri numarası alt lastik yanağının sadece bir yüzünde yer alır. Aşağıda seri numarasının açıklamasına yer verilmiştir. 2000 yılından itibaren, üretim tarihi için, ilk ikisi üretim haftasını, son ikisi üretim yılını belirten dört rakam kullanılmaktadır. 2000 yılı öncesinde, üretim tarihi için, ilk ikisi üretim haftasını, sonuncusu üretim yılını belirten üç rakam kullanılmaktaydı. 90’lı yıllarda üretilen lastikleri tanımlamak amacıyla DOT seri numarasının sonuna bir on yıl sembolü (yanında bir üçgen) yerleştirilmiştir.

Örneğin: DOT NJ HR 2AE2 529 529= Üretim tarihi, örnek: 529 (1999 yılının 52. haftası) veya 5200 (2000 yılının 52. haftası). 2AE2= lastik ürün kodu (üretici tarafından tercihe bağlı lastik türünü belirleyen kodlama). HR= lastik ebatı kod numarası. NJ= Üreticinin üretim tesisi kodu. DOT= Referans sembolü (lastik üreticisinin ABD Ulaştırma Bakanlığı lastik güvenlik standartlarına uygunluğunu gösterir).

Frenleme için gereken mesafe, aracın hızı, yol yüzeyinin ve lastiğin, özellikle de lastik sırtının durumuna bağlıdır. Lastiklerinizin diş derinliğini düzenli olarak kontrol edin ve sırt kanallarının altındaki göstergeler aşınmayı işaret ettiğinde lastiğinizi değiştirin.

Güçlendirilmiş veya XL (ekstra yük) lastikler, özel olarak güçlendirilmiş lastiklerdir. Aynı ebattaki bir başka lastiğe oranla daha fazla yük taşıyabilirler. Güçlendirilmiş lastiklerin yanağında “RF” harfleri, ekstra yük lastiklerinin ise “XL” harfleri bulunur. Güçlendirilmiş ve XL lastikler, standart lastiklere oranla daha yüksek hava basıncı gerektirir.

Lastik basıncı lastiklerinizin hizmet ömrü ve güvenlik performansında önemli rol oynar: düşük ya da yüksek hava basıncı lastiğin yol tutuşunu azaltarak aşırı veya düzensiz aşınmaya neden olur, bu da yol tutuşunu azaltır. Hava basıncı taşınan yüke uygun değilse lastiğin sıcaklığı artarak yapısal bozukluğa, hatta lastik arızasına yol açabilir. Tüm binek araçların %50'sinde yanlış hava basıncına sahip lastiklerin takılı olmasından dolayı lastik ömürleri önemli ölçüde azalıyor. Araç üreticisinin tavsiye ettiği doğru lastik basıncı ile yol alındığında yakıt tasarrufu, sürüş konforu ve lastik ömründe artış gibi avantajlar elde edilir. Aracınız için doğru lastik basıncını bulmak için aracınızın el kitabına, yakıt tankı kapağına, araç kapısına veya torpido gözüne bakınız. Lastik basıncının her iki haftada bir kontrol edilmesi ve gerektiğinde ayarlanması önerilir. Yedek ya da acil/geçici yedek lastiği kontrol etmeyi unutmayın. Araç üreticisinin acil/geçici yedek lastiklerle ilgili verdiği ek bilgileri de dikkate alınız.

**Araç üreticisinin tavsiye ettiği lastik basıncı.

Lastik hız değerleri, lastik yanağında bulunan bir hız sembolü ile gösterilir. Bir lastiğin hız değeri belirlenmiş olmasına rağmen, lastik üreticileri hiçbir aracın güvenli olmayan veya kanuna aykırı bir şekilde kullanılmasını onaylamaz. Ayrıca,lastik hız endeksi lastiğin güvenli olarak kullanılabileceği maksimum hız anlamına gelmez. Özellikle kötü yol ve hava koşullarında bunu göz önünde bulundurmak gerekir.Hız sembolü değerleri laboratuvar ortamlarında yapılan yol performans testlerine dayanır, ancak lastiğin havasının az, aşırı yüklenmiş, aşınmış, hasarlı veya değiştirilmiş olması durumunda geçerli değildir.

Teker kamberinin amacı viraj esnasında sürtünmeyi azaltmaktır. Kamber, jtekerler düz bir zemin üzerindeyken ölçülür. Lastiğin dikey düzlemden sapması (lastiğin iç veya dış eğimi) pozitif veya negatif kamber olarak adlandırılır.

Aracın ön ve arka akslarına farklı lastik ebatlarının takılması karışık kullanım olarak adlandırılır. Bir çok güçlü otomobil modeli artık fabrikadan farklı ön ve arka aks ebatları takılı olarak çıkmaktadır. Spor görünümün yanına bu uygulama sürüş güvenliğini artırmaktadır. Geniş ayak izi arka janta daha iyi yol tutuşu sağlarken, daha küçük ön lastikler aracın direksiyon hakimiyetini artırır (lastikler daraldıkça yönlendirme kolaylaşır). Ancak bu konfigürasyonun bir dezavantajı (eşit oranda aşınma sağlamak için) lastiklerin mevsim değişikliklerinde farklı aksa takılamamasıdır.

Modern lastikler çok sayıda farklı malzeme ve bileşenlerden yapılır. Şematik olarak bakıldığında lastikte bir dış kaplama –sırt ve lastik yanağı- ile altyapı, yani karkas mevcuttur. Karkas bileşenleri çelik ve/ veya tekstil kuşaklar, astar (iç lastiksiz lastikleri hava geçirmez hale getirir), lastik yanağı, topuk profili, topuk teli demeti (lastiği jantın üstünde tutar) ve topuk takviyesinden oluşur.

Lastiklerinizin kilometre performansını optimize etmek için hava basıncını ve diş derinliğini düzenli olarak kontrol etmelisiniz. Lastiklerin doğru takıldığından emin olun ve çeker aks lastiklerinin serbest dönen lastiklere oranla daha fazla aşınacağını aklınızda bulundurun. Bu nedenle eşit oranda aşınma sağlamak ve gereksiz bakım maliyetlerini en aza indirmek için araç üreticisinin talimatları doğrultusunda lastiklerin yerleri değiştirilmelidir. Konforlu bir sürüş ve balanssızlığın aracınıza verebileceği olumsuzlukların önüne geçmek için yazlık vekışlık lastik değişimlerinde lastiklerinizin balans ayarını mutlaka kontrol ettirmelisiniz. (bkz.balans ayarı).

Lastik sırtı bloklarında kılcal kanal adı verilen ufak boşluklar bulunur. Kılcal kanallar açılıp kapanma özelliğiyle yola aktarılan çekiş gücü ve frenleme kuvvetlerini optimize eder. Sulu kar, buz ve ıslak yolda daha iyi tutuş sağlayan kılcal kanallar kış lastikleri için son derece önemlidir.

Kış lastikleri düşük sıcaklık ve kış şartlarında sürüş için özel olarak geliştirilmiştir. Sırt bloklarında kaygan yollarda dahi yeterli kavrama sağlayan çok sayıda kılcal kanal bulunur. Hamur malzemesi de lastikleri soğuk havalarda dahi esnek tutmak üzere dikkatle seçilmiştir. Fakat yüksek sıcaklıklarda kış lastikleri fazlasıyla yumuşar, bu nedenle yaz mevsiminde kullanılmamaları gerekir.

Türk kanunlarına göre (Karayolu Trafiği Yönetmeliği)Ağır vasıta olarak çalışan otobüs ve çekiçilerin çeker akslarında kış lastiklerinin M+S sembolü taşıması gerekir. Ticari olarak kullanılan küçük araçların (ticari taksi, minibüs, kamyonet) tüm lastikleri M+S ve snowflake işareti tüm lastiklerinde bulunmalıdır. Türkiye’de kış lastiklerinin kullanımının zorunlu olmaya başlayacağı tarih 1 Aralık’tır. Yönetmeliğin son bulacağı tarih ise 1 Nisan’dır. Bu zorunluluk yerinesürücülerin, koşullar gerektirdiğinde kış lastikleri takması gerekir. Kış koşullarında (gizli buzlanma, sertleşmiş kar, sulu kar veya buzlu yol) yalnızca en az M+S lastikleri olan araçların trafiğe çıkmasına izin verilir. Yaz lastiklerinin hamuru sıcak havaya uygun şekilde geliştirildiğinden bu lastiklerin kış mevsiminde kullanılması oldukça tehlikeli olup tavsiye edilmez!

Modern bir lastik şu kısımlardan oluşur: Sırt/kuşak bölgesi elemanları:

1) Sırt – yüksek kilometre performansı, iyi yol tutuşu ve su tahliyesini sağlar

2) Eksiz üst kuşak– yüksek hızlara ulaştırır

3) Çelik kortlu kuşak katları – yön kararlılığını ve yuvarlanma direncini optimize eder

Karkas elemanları:

4) Tekstil kort katı – iç basıncı kontrol ederek lastiğin şeklini korur

5) İç astar – lastiği hava sızdırmazlığını sağlar6) Yanak – dış hasarlardan korur

7) Topuk takviyesi – yön kararlılığını ve hassas direksiyon tepkisini artırır

8) Topuk profili – yön kararlılığı, direksiyon hâkimiyeti ve konfor seviyesini artırır

9) Topuk teli demeti – lastiğin janta sıkıca oturmasını sağlar

Lastik basınç ölçer, araç üzerindeki lastiklerin basıncını ölçmek için kullanılan bir basınç göstergesidir. Lastikler belirli basınç değerinde belirli yollarda test edildiklerinden dolayı, lastik basıncını ideal miktarda tutmak önemlidir. Lastiklerin ideal basıncı soğuk iken, yani yola çıkmadan evvel ve lastiğin ısınmasına fırsat vermeden ölçülür. Çünkü ısınan lastik içi gazların genleşmesi sonucunda iç basınç değişir.

Aracınıza uygun olan lastik ebatlarını, şoför mahali kapı kenarında, torpido gözü, benzin depo kapağı veya araç kitapçığında bulabilirsiniz. Bu bilgilere ulaşamadığınız da araç üreticisine başvurabilirsiniz ya da uzman bayilerimiz aracınıza hangi lastik-jant kombinasyonunun uygun olduğu hakkında size tavsiyelerde bulunabilir.

Bir 185/65R14 lastikte rakamlar şu anlama gelir: 185 = mm cinsinden lastik genişliği; 65 = yüzde olarak yüksekliğin genişliğe oranı; R = radyal yapı; 14 = inç cinsinden jant çapı.

Lastik kodunun anlamı:

1) 255/50 R20 V

255: Nominal kesit (mm)

50: Nominal kesit oranı (lastik yüksekliğinin genişliğine oranı %50)

R: Radyal lastik sembolü

20: Jant çapı (inç)

109" Yük endeksi “109” = bu lastik azami 1030 kg yük taşıyabilir

V: Hız sembolü, azami hızın V = 240 km/s olduğunu gösterir. Ebat kodlamasından sonra farklı bilgiler yer alabilir: Güçlendirilmiş lastikler için “GÜÇLENDİRİLMİŞ” veya “EKSTRA YÜK (XL)”, kış lastikleri için “M+S”. "Alp işareti" UNECE yönetmelikleri (AB ve diğer bazı ülkelerde geçerli) ile ABD ve Kanada'da geçerli olan lastik yönetmelikleri uyarınca kış lastiklerini tanımlar.

2) İç Lastiksiz: İç lastiksiz lastik (İÇ LASTİKLİ lastikler iç lastikleriyle birlikte takılmalıdır).

3) M+S “Kar lastiği” karlı yol şartlarında araç hareketini başlatma veya sürdürme esnasında standart lastikten daha iyi bir performans sergilemek üzere özel olarak tasarlanan sırt deseni, sırt hamuru veya yapısını ifade eder.

4) 224253: Onay numarası ilgili ECE yönetmeliklerine uygun.

5) 1414: Üretim kodu (“14” 14. hafta, “14” 2014 yılını ifade eder).

6) TWI: TWI = Sırt Aşınma Göstergesi Ana dikey sırt olukları içerisinde lastiğin çevresi boyunca uzanan ve diş derinliği 1,6 mm'ye indiğinde sırt yüzeyi ile aynı hizaya gelen çapraz oluklar

7) E4: BM/ECE yönetmeliklerine göre işaretleme. Daire içerisinde E harfinden sonra gelen rakamlar homologasyonun yapıldığı ülkeyi gösterir; E4 (4 = Hollanda).

E4 sembolü lastiğin diğer tarafında olduğundan burada görünmez.

Her dört lastiğin de aynı ebat, yapı ve hız değerinde olması önerilir. Bir araca hız değeri farklı lastikler monte edildiğinde aracın hız kapasitesi araçta bulunan en düşük hız değerli lastiğin hızıyla sınırlı olacaktır. Daha düşük hız değerli lastiğin ön aksa yerleştirilmesi önerilir. Aracın sağa sola çekme riskini ortadan kaldırmak amacıyla bu işlem yapılırsa iyi olur. Araç yol tutuşu da bu durumdan etkilenebilir.

Lastiğin hizmet ömrü, depolama, rotasyon ve kullanım şartlarına bağlı olarak değişir. Hizmet koşulları çok çeşitli olabileceği için, herhangi bir lastiğin hizmet ömrünü kesin olarak tahmin etmek mümkün değildir. Bir çok lastik şirketi lastik üretim tarihini kontrol etmek için ortak bir kod sistemi kullanır. Bu kod lastik yanağında yer alır. 1999 yılından sonra üretilen lastiklerde son dört rakam üretim tarihini bildirir: ilk iki rakam üretim haftasını, son iki rakam da üretim tarihini gösterir. Örneğin 2214 rakamlı bir lastik 2014 yılının 22. haftasında üretilmiştir. Dışarıdan görünümünde sorun olmayan ve diş derinliği minimum aşınma sınırına inmemiş dahi olsa on sene önce üretilen tüm lastikler (yedek lastikler dahil) değiştirilmelidir. Aynı kural yedek lastik için de geçerlidir.

Lastiklerin aşırı strese maruz kalması (aşırı hız veya yükleme) yetersiz hava basıncı kadar kritik bir etki yaratarak tamiri imkansız hasarlara yol açabilir. Aracınızı aşırı yüklemekten kaçının. Tam yüklü aracınızı yüksek hızda kullanmak istiyorsanız lastik basıncını araç üreticisinin talimatlarına göre ayarlayın.

Lastikler kuru, serin bir mekânda, güneş ışığından ve elektrikli motor gibi ozon kaynaklarından uzakta saklanmalıdır. Lastikleri düz şekilde (üst üste) saklamanız gerektiğinde, üst üste çok fazla lastik yığmadığınızdan emin olunuz. Çok fazla ağırlık en alttaki lastiğe zarar verebilir. Ayrıca, nemden kaynaklanan zararları önlemek için alt kısımlar dahil olmak üzere, lastiklerin tüm yüzeylerinin hava dolaşımına açık olduğundan emin olunuz. Lastikleri dış mekânda, ışık ve su geçirmez bir kılıfla yerden yüksek bir ortamda muhafaza ediniz. Siyah asfalt veya karla kaplı yer veya kum gibi başka bir ısı emici yahut yansıtıcı yüzeylerde saklamayınız. Çözücü, yakıt, yağ ve kimyasal maddeler ile temas halinde olmadığından emin olunuz. Aracınızda bulunan yedek lastik taşıyıcıları, lastikleri uzun dönem saklamak için üretilmemiştir. Aracınızda tam ebatta bir yedek lastik (geçici kullanılan yedek lastik haricinde araç üreticisinin tavsiye ettiği ebat ve tipte lastik) varsa, bu lastik rotasyon programına dahil edilmelidir.

Lastikler sürücünün haberi olmadan hasar görebilir. Lastiğinizin hasar aldığını fark ederseniz veya bundan şüphelenirseniz gecikmeden bir lastik servisinde kontrol ettirin. Herhangi bir yükselti üzerinden geçmek zorunda kalırsanız, yükseltiye yavaşça yaklaşın üzerinden mümkün olduğunca dike yakın bir açıyla geçin. Dışarıdan görülebilecek kesik, yarık veya balon oluşumuna karşı lastiklerinizi düzenli olarak kontrol edin.

Lastikler, dişlerinin minimum derinliğe kadar aşınması, hasar veya kullanma hatası (delik, kesik, çarpma, kırılma, bombe, düşük ve yüksek hava basıncı) gibi çeşitli nedenlerden dolayı hizmet ömrünün sonuna gelebilir. Bu nedenle lastikler düzenli olarak kontrol edilmelidir. Tüketiciler lastiklerinin dış görünüşünü kontrol ederek artan hava kaybı, gürültü veya titreme gibi dinamik performansı etkileyecek değişikliklerin farkında olmalıdır. Bu tür değişiklikler lastiklerin derhal kullanımdan kaldırılması gerektiğinin habercisi olabilir. Her dört aksa da aynı üreticinin aynı desende ve ebatta lastiğini takmanız önerilir, bu sayede tüm sürüş koşullarında üstün yol tutuşu ve fren performansına ulaşabilirsiniz.

Lastikler gerektikçe temizlenmelidir, yaz ve kış lastiklerine geçerken montaj öncesi bu özellikle önemlidir. Kauçuğa zarar verebilecek çözücü veya yağ içeren temizlik maddeleri kullanmayın! En ideali, sabun veya deterjan eklenmiş temiz su kullanın. Basınçlı yıkama yaptığınızda şunlara dikkat edin: Lastikleri hiçbir zaman yuvarlak uçlu jetler ile temizlemeyin! Düz uçlu jetleri tercih edin ve en az 20 cm mesafeden kullanınız!

“Kar lastiği” karlı yol şartlarında araç hareketini başlatma veya sürdürme esnasında standart lastikten daha iyi bir performans sergilemek üzere özel olarak tasarlanan sırt deseni, sırt hamuru veya yapısını ifade eder

Lastiğin belirli bir yük, hız ve hava basıncında bir milde yaptığı dönüş sayısıdır. Bazen kilometrede dönüş sayısı (RPK) olarak da anılabilir.

Bir soy gaz (yanıcı olmayan) olan nitrojen temelde oksijeni ayrıştırılmış kuru havadan başka bir şey değildir. Örneğin, ortamdaki hava %78 oranında nitrojen içerir.Nitrojenin soy özelliklerinden dolayı, genellikle oldukça uzmanlaşmış lastik hizmetlerinde ve/ veya zorlu ortamlarda kullanılır. Bu lastik uygulamaları çoğunlukla hava taşıtı, madencilik ve ticari/ ağır vasıta alanlarında kullanılır. Ayrıca, nitrojen araçların çok yüksek hızlara çıkabildiği profesyonel motor yarışlarında kullanılır. Olağanüstü performans seviyelerinde küçük bir basınç farkının bile araç yol tutuşunu etkilediği bu tür durumlarda, kuru nitrojen astik basıncı farklarını azaltmaya yardımcı olmak için kullanılır. Günlük kullanılan standart tüketici lastiklerine nitrojen basılmasına gerek yoktur. Buna rağmen nitrojen basılması lastiğe zarar vermez ve az da olsa sızma yoluyla yaşanan hava kayıplarının azaltılmasına katkıda bulunabilir. Yine de azot; patlama, lastik/ jant ara yüzü (topuk) sızıntısı, supap sızıntısı, supap/ jant ara yüzü sızıntısı, jant sızıntısı ve başka mekanik sızıntıların yol açtığı hava kaybını engellemeyecektir. Nitrojenin tek başına kullanımı lastik hava basıncının sürekli olarak kontrolünün yerine geçmez. Lastik hava basıncı araç el kitabında belirtilen basınç seviyesinin altında ise, lastik yeniden – hava ya da nitrojen – basılarak uygun hava basıncına ayarlanmalıdır. Düşük veya yüksek hava basıncına sahip lastiklerle yola çıkmayınız.

Radyal lastik boyunca lastik topuğunu neredeyse dik kesen gövde kortları yer alır. Radyal lastiklerin sırt alanını sabit tutmak ve güçlendirmek, aynı zamanda lastik yanağına esneklik kazandırmak için lastik sırtının altında çapraz uzanan kuşak katları bulunur. Kuşak katları, yol ile temas halindeyken sırt hareketini kısıtlayarak, sırt ömrünü, çekiş gücünü ve yol tutuşunu arttırır.

Direksiyon düz konumda iken araç sağa veya sola çekiyorsa rot ayarı yapmak gerekebilir. Lastiklerde düzensiz aşınma da , rot ayarının yapılması gerektiğinin bir başka göstergesidir.

Lastik rotasyonu için araç kullanma kılavuzuna önerilen rotasyon seçenekleri görmek için göz atmanız önerilir. Düzensiz aşınma başlangıcında ya da daha önce 10 bin - 12 bin kilometre arasında lastiklerin rotasyona sokulmalıdır. Lastik yerlerini düzenli olarak değiştirmenin amacı aracınızın tüm lastiklerinde aynı oranda diş aşınmasına ulaşmaktır. Lastik dişleri düzensiz aşındığında, lastiklerin yerini değiştirmeden evvel mekanik ayarları ve/ veya diğer mekanik sorunları kontrol etmesi için servise başvurunuz. Bu hem önden hem de arkadan çekişli araçlar için geçerlidir. Aynı ebatta yedek lastikler aracınızın lastik rotasyonunda yer almalıdır. Kompakt yedek lastiklerin (geçici olarak kullanılan yedekler) rotasyına dahil edilmesine gerek yoktur.

Bir lastiğin hizmet ömrü, ömür boyu maruz kaldığı depolama ve servis şartlarının (ör. yük, hız, hava basıncı, yol arızası, çevresel etmenler, vb) birleşik bir fonksiyonudur. Hizmet koşulları ve lastik bakımı çok çeşitli olabileceği için, herhangi bir lastiğin hizmet ömrünü kesin olarak tahmin etmek mümkün değildir.

(i) Çok yüksek sıcaklıkların etkisi genellikle kısa zaman aralıklarında geçerlidir. Bu tür yüksek sıcaklıklara sıklıkla yüksek hızlarda ulaşılır. Lastiğin böyle bir sıcaklığa dayanma ve/ veya sıcaklığı yayma becerisi, lastik üreticisi tarafından kontrol edilip değerlendirilerek hizmet tanımı olarak lastik yanağında bulunan lastik hız işaretiyle gösterilir.

(ii) Zaman/ sıcaklığa maruz kalmanın etkisi. Lastik daha yüksek sıcaklıklara uzun süreliğine maruz kaldıkça, malzeme ve özelliklerinde meydana gelen zarar verici değişikliklerin devam etme olasılığı artar. Dahası, sıcaklık yükseldikçe bu değişiklikler daha hızlı şekilde oluşur. Bu değişiklikler, lastiğin yaşlanmaya karşı dayanıklılık/ direncini düşürerek lastiğe zarar verebilir. General Tire lastik depolama koşullarıyla ilgili olarak, aşırı sıcaklıklara maruz kalan yerlerde lastiklerinizi saklamamanızı önerir. Lastikleri 35°C (95°F) üzerinde olmamak kaydıyla, tercihen 25°C (77°F) altında sıcaklıkta saklayınız. Lastik hareket halindeyken daha yüksek sıcaklıklara ulaşabilir. Ancak yüksek sıcaklıklara daha fazla maruz kaldıkça, kullanım ömrü kısalır.

(iii) NHTSA (ABD Milli Otoyol Trafik İdaresi) ve ASTM (Test Yöntemlerini Standartlaştırma Birliği), lastiği 5 hafta boyunca 65°C sıcaklıkta belirli zor koşullar altında tutmanın, lastiği 4 ila 6 yıl boyunca olağanüstü yüksek sıcaklıklarda tutmaya eşdeğer bir etki yarattığını tespit etmiştir. Dikkat edilmesi gereken başka bir nokta da olağanüstü soğuk hava sıcaklıklarının etkisidir. Çok düşük sıcaklıklar (yaz/ yüksek performans lastiklerinde yaklaşık -30°C/-22°F’nin altında ve kış/ dört mevsim lastiklerinde yaklaşık -50°C/-58°F’nin altındaki sıcaklıklar) lastiğin kırılmasına sebep olabilir. Bu nedenle, aşırı düşük sıcaklarda, lastikler kullanılmadan evvel ısıtılmalıdır.

Sırt aşınma göstergeleri, lastik etrafında dikey kanalları içerisine eşit boyda yerleştirilen yükseltilmiş göstergelerdir. Lastik deseni, yaz lastikleri için 3 mm’ye, kış lastikleri için de 4 mm’ye kadar aşındığında, Sırt Aşınma Göstergeleri sırt deseni ile aynı hizaya gelir. Sırt Aşınma Göstergeleri, yaz ve kış lastikleri için yasal minimum diş derinliği olan 1,6 mm içinde mevcuttur.. Güvenliğiniz açısından kış lastiklerinizin diş derinliği 4 mm, yaz lastiklerinizin 3 mm'ye indiğinde lastiklerinizi yenileriyle değiştirmenizi öneririz.

Lastik sırtı, lastiğin yol ile temas halinde olan kanal desenli kısmıdır. Sırt, özellikle duruş, kalkış ve dönüşlerde lastiğe çekiş gücü ve uzun ömür sağlamak üzere tasarlanmıştır.

Lastik yüzeyinde bulunan sırt olukları, sırt bölgesinin negatif kısmını oluşturur. Lastikler ıslak zeminde döndüğünde, su sırt kanallarında toplanarak uzaklaştırılır. Sürüş güvenliği açısından çok önemli olan etkili su tahliyesi suda kızaklamanın ortaya çıkmasına engel olur. Özellikle aşınmış veya kabak lastik suda kızaklama riskini ciddi olarak artırır.

Yol üzerinde su olduğunda lastiğin yol temas alanı azalır. Olağandışı yol şartlarında araç su üstünde kayarak aracın kontrolünü önemli ölçüde azaltır. Islak zeminlerde lastiklerin sırt yüzeyinden ideal su tahliyesini sağlayacak özel sırt desenleri mevcuttur. Ancak bu etki hızın artmasıyla orantılı olarak azalır. En etkin koruma yöntemi sürüş hızını hava koşullarına göre ayarlamaktır.

Jantın içine yerleştirilen supap, lastiğin hava ile doldurulmasını sağlar. Doğru jant/ lastik montajı için gerekli olan supapın seçilmesi lastik bayisinin işidir. Yavaş veya ani hava kaybı, kusurlu bir supaptan kaynaklanabilir. Supap çekirdeğini kir ve nemden korumak için her zaman supap kapağı takılı olmalıdır.

Supap kapağı küçük olmasına rağmen çok önemli bir görev görür: hassas supap içeriklerini toz, kir ve nemden korur. Supap kapağı kaybolduğunda, daha sonra oluşabilecek zararlardan kaçınmak için derhal yerine yenisinin takılması gerekir.

Toe, bir aksa takılı lastiklerin eksenleri arasındaki mesafeyi tanımlar. Tüm arabalarda toe() ayarı yapılabilir. Birçok jant, kamber sebebiyle, dışa dönmeye eğilimli olduğundan çoğu araca hafif bir pozitif toe-in verilmiştir. Bu ön jantların arkaya oranla birbirine daha yakın durduğu anlamına gelir. Aracınızdaki yanlış ayarlar düzensiz diş aşınmasına sebep olur. Düzensiz lastik aşınmasını fark ettiğinizde rot ayarlarınızı kontrol ettirin.

Lastik topuğu, lastiğin janta oturan kısmıdır. Topuğun merkezinde, lastiğe gömülü çelik yığınından oluşan bir çelik tel demeti yer alır. Bu, lastiğin janta emniyetli ve sağlam oturmasını sağlar.

UHP ultra yüksek performans, yani daha fazla güvenlik için geniş lastiklerle çok yüksek performans anlamına gelir. Daha geniş temas alanı sayesinde ultra yüksek performans lastikleri daha iyi kavrama, daha fazla güvenlik ve mükemmel yol tutuşu sunar. Ultra yüksek performans lastiklerin standart lastiklere oranla en büyük avantajları arasında, daha kısafren mesafesi, artan viraj dengesi, hassas direksiyon hakimiyeti, daha iyi yük değişimi, daha sportif sürüş konforu, daha kolay şerit değiştirme ve daha şık görünümü sayılabilir.

Lastiğin üretim tarihi, lastik yanağında DOT seri numarasının (bkz. DOT seri numarası) sonunda bulunur. Lastik üreticileri standart bir tanımlama sistemini kabul etmektedir: üretim haftası ve yılını bildiren dört rakam. Örneğin, 0201 rakamları lastiğin 2001 yılının ikinci haftasında üretildiğini gösterir.

Yaz lastikleri yüksek sıcaklıklarda kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmıştır. Malzeme bileşimleri, yüksek sıcaklıklarda kış lastiklerine oranla yakıt tüketimi, aşınma ve sürüş performansında iyileşme sağlar. Sırt bölgeleri de kuru ve ıslak yol şartlarında sürüş için optimize edilmiştir. ‘Silecek etkisi’ ıslak yolda dahi kısa fren mesafesi ve yüksek sürüş dengesi sağlar.

Yedek lastikler, aracınızda bulunan standart ebatta bir lastikle aynı yükü taşımak üzere tasarlanmış olup herhangi bir aksa takılabilir. Lastik yanağında gösterilen uygun hava basıncını korumak için standart lastik ebadına göre daha yüksek hava basıncına ihtiyaç duyar. Doğru kullanım için lastik yanağındaki bilgiden faydalanınız. Arızalı lastik onarılana veya değiştirilene kadar araç böyle bir lastikle kullanılabilir. Standart lastiğinizin onarılması veya değiştirilmesini en kısa zamanda sağladıktan sonra sırt ömrünün korunması için geçici yedek lastiği tekrar bagaja yerleştiriniz. Standart lastikte olduğu gibi, yedek lastik de diş aşınma göstergeleri görünene dek aşınabilir. Bu durumlarda lastik değiştirilmelidir.

Yol tutuşu, bir lastiğin yolda ne kadar çekiş gücüne sahip olduğunu gösterir. Sürüş dengesi ve fren performansını sağlamak için lastik yüzeyi zemini kavrar. Malzeme özellikleri, sırt yapısı ve doğru hava basıncı gereken tutuşu sağlayan en önemli faktörlerdir. Bir yandan, kauçuk bileşeni mikro seviyedeasfalt yola uyum sağlayacak kadar yumuşak olmalıdır; diğer yandan sırt bloklarının yapısı (yaz lastiklerinde su tahliye kanalları ve kış lastiklerinde kılcal kanallar) lastiğin yağmurda veya karda kaymasını önlemelidir. Yüksek hızlar ve ıslak yol şartları tutuş kaybını özellikle artırır. Bu nedenle, lastiğin ıslak yol tutuş özellikleri, yaz lastiği testlerinde standart altı ürünlerden en iyi satan ürünleri ayırmada genellikle belirleyici bir faktördür.

Lastik yanağında bulunan bu işaretler lastiğin yük taşıma kapasitesini gösterir.

Özellikle düşük sıcaklıklarda esnek olan bu hamurlar, İskandinavya, Rusya ve Baltık ülkelerinde seyahat etmeye uygun bileşimlerdir. Bu lastikler, karla ve buzla kaplı yollarda düşük sıcaklıklarda dahi sürüş kuvvetlerini güvenle yola aktarabilir. Yumuşak hamurların doğal kauçuk oranı standart kış lastiklerine kıyasla çok daha yüksektir. Bu nedenle olağanüstü durumlarda dahi esnekliğini koruyarak çivili lastikler kadar yüksek bir çekiş gücü sergiler. Bu özellik çivi ihtiyacını giderdiği için bu lastikler, çivilerin kullanışlı olmayacağı yerlerde dahi kullanılabilirler. Bu tür karsız ve buzsuz yollara genellikle Norveç'in güney kıyılarında zaman zaman rastlanabilir.

Yuvarlanma direnci serbest dönen bir lastiği harekete geçirmek için uygulanması gereken sürekleme kuvvetini ifade eder. Lastikler katı değildir, esnektir. Sürüş esnasında lastikler sıkışır ve gevşer – bu gevşeme enerjiyi emerek ısıya dönüştürür. Yuvarlanma direncini azaltmak amacıyla üreticiler özel lastik hamurları kullanır. Lastiğin yuvarlanma direncindeki azalma yakıt tüketimini azaltmaya yardımcı olur. Düşük hava basıncı yuvarlanma direncini artıracağından, lastik basıncını düzenli olarak kontrol etmekte fayda vardır.

Yoğun karlı ortamda ve dik yokuşlarda modern kış lastikleri dahi yetersiz kalabilir. Bu gibi durumlarda çekiş gücü, yanal kontrol ve güvenilir bir frenleme için zincir kullanmak gerekebilir. Hazırlıklı olmak için zincirlerin önce “kuru havada” takılması ve denenmesi önerilir. Kar zincirleri çeker jantlara takılmalıdır. Ayrıca azami bir hız limitinin verilmiş olduğuna lütfen dikkat edin. Düşük profilli lastiklere, lastik ve çamurluk arasında daha az boşluk kalması nedeniyle kar zinciri takmak mümkün olmayabilir.